Door: Henny van der Heijden – Accountmanager Luchtdicht Bouwen bij Celdex
Maattoleranties spelen een belangrijke rol in de bouwsector, dus ook bij luchtdicht bouwen. Bij het bouwen van constructies en gebouwen moeten verschillende materialen en onderdelen op elkaar aansluiten en passen.
In het geval van luchtdicht bouwen is het noodzakelijk dat alle naden en kieren in de gebouwschil zorgvuldig worden afgedicht om ongewenste luchtlekkage te voorkomen. Hierdoor is het van belang dat alles op de juiste maat wordt gebouwd. Het is echter onvermijdelijk dat er tijdens het bouwproces kleine afwijkingen ontstaan in de maatvoering van de materialen. Daarom worden maattoleranties gebruikt als een aanvaardbare marge om deze afwijkingen te kunnen opvangen en toch een kwalitatief hoogstaand eindresultaat te garanderen.
In deze blog zal ik verder ingaan op wat er wordt bedoeld met maattoleranties, waarom ze belangrijk zijn en het werken met toleranties bij montage op de bouw.
Wat wordt er bedoeld met maattoleranties?
Toleranties worden vastgesteld door de ontwerpers en zijn gebaseerd op de productiemethode, functie en de toepassing van het bouwelement. Zo zijn de toleranties voor de afmetingen van een muur anders dan die van een kozijn. En toch komen deze onderdelen vaak bij elkaar. De toleranties worden beperkt vastgelegd in het bestek, maar elke producent geeft dit aan in de KOMO-productcertificaten. Het kan dus zijn dat toleranties per producent anders zijn.
Verschillende factoren die van invloed zijn op de toleranties in de bouw:
- Nauwkeurigheid van de meetapparatuur/gereedschappen
Er wordt vaak verschillende apparatuur gebruikt (rolmaat, duimstok, laserapparatuur) - Materiaalkeuze met bijbehorende uitzetting, krimp en kleurstelling
- Ervaring & kennis van de bouwvakkers
Onvoldoende training en onjuiste kennis kan leiden tot fouten in de constructie
Waarom zijn maattoleranties in de bouw belangrijk?
Maattoleranties zijn in eerste instantie belangrijk omdat ze ervoor zorgen dat bouwprojecten haalbaar blijven. Toleranties zijn essentieel om efficiënter en sneller te kunnen bouwen. Onder andere bij prefab steigervrije hoogbouw waar de sandwichbeton industrie, houtskeletbouw industrie en aluminium kozijnindustrie de boventoon voeren. Voordat een prefab bouwwerk kan worden gebouwd, moeten alle componenten correct worden getekend, beoordeeld en geproduceerd. Als de toleranties niet op elkaar zijn afgestemd, kan dit er toe leiden dat er op de hoek van een gebouw nog een stukje gevel doorsteekt. Wees er dus van bewust dat elk bouwelement zijn eigen coördinaten krijgt om te plaatsen. Als er dan een afwijking optreedt wordt deze direct bij de volgende voeg alweer gecorrigeerd.
Het belang van het op elkaar afstemmen van toleranties tussen de verschillende partijen (sandwichbeton industrie, houtskeletbouw industrie en kozijnindustrie) kan niet genoeg benadrukt worden. Niemand zit te wachten op het niet voldoen aan de luchtdichtheidsprestatie, waterlekkage of koudebruggen.
Niet werken met maattoleranties kan dus leiden tot:
- Fouten in de maatvoering van bouwelementen
- Fouten in de constructie
- Afwijkingen van de ontwerpspecificaties
- Niet kunnen voldoen aan de gewenste luchtdichtseisen
- Onveilig en onstabiel gebouw
Werken met toleranties bij montage op de bouw
Door de toleranties onder controle te houden wordt de kwaliteit van het bouwwerk verbeterd. Zo kan de montage worden versneld en kan de prestatie en duurzaamheid worden vergroot. De vraag die ik vaak krijg is: “Maar Henny, welke tolerantie moet ik aanhouden dan?” Vooral voor de aannemer als ‘regisseur’ is dit belangrijk, maar ook lastig. Hij heeft vaak onvoldoende inzicht in de wirwar van KOMO gerelateerde toleranties. Begrijpelijk wordt hier dan voor ‘veilig’ gekozen, en worden voegen en naden extra ruim gemaakt, met de vraag naar (te) grote afdichtingsschuimbanden als gevolg. Beter is het om in het voorontwerp deze grove lijnen al uit te zetten door een specialist aan boord te nemen.
Wanneer deze uitganspunten op tijd duidelijk zijn, worden toleranties ‘oplossingen’ in plaats van ‘problemen’ en wordt prefab bouwen pas echt leuk.
Hoe kunnen wij bij Celdex hierin ondersteunen?
Tevens kunnen onze schuimbanden ook helpen bij het oplossen van problemen die ontstaan door thermische uitzetting en krimp van bouwelementen. Ze kunnen de beweging van de elementen opvangen. Dit kan vooral belangrijk zijn in gevel- en daktoepassingen, waar de elementen worden blootgesteld aan verschillende weersomstandigheden en temperatuurschommelingen.
Maattoleranties zijn dus erg belangrijk bij luchtdicht bouwen om aan de specifieke eisen van luchtdichtheid te kunnen voldoen. Nog beter is om hier vooraf al goed naar te kijken. Zo kom je niet voor ‘grote kierafdichting’ verassingen te staan.
